خراطی چوب: آشنایی با هنر خراطی و خرید انواع محصولات خراطی

خراطی چوب در کنار رشته هایی مانند تذهیب، معرق کاری، منبت و … به عنوان یکی از محبوب ترین هنرهای کار با چوب می باشد. از خراطی برای ساختن وسایل و حجم هایی با شکل متقارن استفاده می شود.

خراطی یکی از هنرهای گسترده و رایج کار با چوب می باشد که در قسمت های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه انواع محصولات خراطی چوب به عنوان وسیله سرو و پذیرایی یا به عنوان وسیله دکوری در بسیاری از منازل و یا حتی دفترها و استدیوهای مختلف بسیار ترند می باشد.

اگر شما نیز به هنر خراطی و کار با چوب علاقه مند هستید با مجله دکوکاف، بهترین فروشگاه اینترنتی لوازم دکوراتیو دکوکاف در این مقاله همراه باشید تا با آن بیشتر آشنا شویم.

هنر خراطی چیست؟

چوب به عنوان یکی از ترکیبات موجود در طبیعت، همواره برای انسان ها بسیار جذاب و کاربردی بوده است. به گونه ای که برای تولید وسایل مختلف از آن استفاده می شد. با توجه به گسترش کار با چوب، هنرهای بسیاری مرتبط با آن به وجود آمد که استفاده از آن را هنرمندانه تر و زیباتر ساخت. منبت کاری، معرق، خاتم کاری، نجاری و خراطی با چوب از جمله مشهورترین و پر استفاده ترین زمینه های کار با چوب می باشد.

هنر خراطی نیز به عنوان یک هنر باستانی و قدیمی بیشتر در مناطقی که چوب زیاد بوده است رواج داشته است. واژه خراطی یک کلمه عربی می باشد و از مصدر خرط به معنای تراش دادن و متقارن کردن چوب، یا جدا کردن پوست چوب گرفته شده است.

به همین دلیل هنر خراطی نیز به هنر برش و تراش دادن چوب برای ساخت اجسام و حجم های متقارن اطلاق می شود.

هنر خراطی از کجا شروع شد؟

منشا و پیدایش هنر خراطی با چوب چندان مشخص نیست. اما می توان ادعا کرد از جمله هنرهای اولیه ای می باشد که بشر آن را شناخته و استفاده کرده است.

قدیمی ترین اثر تاریخی پیدا شده از هنر خراطی مربوط به مقبره توتانخامون مصر می باشد که قدمتی بیش از سه هزار سال دارد. علاوه بر این برخی از آثار کشف شده در مصر نشان می دهد که قدمت هنر خراطی بیش از 1300 سال پیش از میلاد مسیح می باشد.

در نمونه های اولیه خراطی، برای تراش چوب و حجم دادن به آن از دو نفر استفاده می شد. یک نفر چوب را چرخانده و نفر دیگر با ابزار تیزی چوب در حال چرخش را تراش می داد.

این هنر روز به روز پیشرفته تر شده و ماشین های خراطی اختراع شدند. ماشین های خراطی مجهز به یک پدال بودند که گردش چوب را ساده تر و خراطی را راحت تر می کرد. از این دستگاه برای کارهای دیگر مانند خم کردن فلزات نیز استفاده می شد. گسترش این هنر مدیون رومیان باستان در قرون وسطی می باشد.

پس از این دوران در قرن های 16 و 17 میلادی اروپاییان با خراطی آشنا شدند. و این هنر تبدیل به سرگرمی مورد علاقه طبقه اشراف و درباریان شد. این اتفاق باعث شد که توجه بیشتری به هنر خراطی شود و حکمرانان نسبت به قبل از صنف خراطان حمایت بیشتری کرده؛ و باعث بالا رفتن مهارت های تکنیکی این پیشه شوند.

علاوه بر این خراطی با فلسفه رایج در قرون وسطی نیز هماهنگی خوبی داشت که باعث محبوبیت بیشتر این هنر می شد. در نظریه مرکز بودن زمین، زمین و سیارات مختلف کره های کاملی در نظر گرفته می شدند. و این نظریه را تقویت می کردند که این سیارات را یک خراط بزرگ به وجود آورده است.

هنر خراطی در چه شهرهایی بیشتر رواج دارد؟

هنر خراطی نیز مانند بسیاری از هنرهای دیگر در ایران بسیار محبوب می باشد و با کمک آن می تواند وسایل مختلفی ساخت. هنر خراطی با چوب در بیشتر شهرهای ایران رایج می باشد. اما در شهرهایی که دسترسی آن ها به چوب راحت تر می باشد گسترش بیشتری دارد.

در این بین می توان به شهرهای اردبیل، ارومیه، تبریز، رشت، ساری، چالوس، سنندج و .. به عنوان شهرهای فعال در هنر خراطی اشاره کرد.

روش ساخت وسایل با هنر خراطی

همان طور که گفته شد هنر خراطی به هنر ساخت وسایل متقارن با استفاده از تراش دادن چوب کفته می شود. هنر خراطی با برداشتن لایه های مختلف از چوب برای ایجاد حجم انجام می شود.

امروزه این هنر با کمک وسایل پیشرفته و دستگاه خراطی انجام می شود. که نسبت به نمونه های اولیه بسیار پیشرفته می باشند. به طور کلی ابزارهای خراطی بر اساس سرعت دارای مدل های تک سرعته و چند سرعته می باشند. هم چنین مدل های پایه دار و بدون پایه دستگاه خراطی وجود دارند.

در کنار دستگاه خراطی از ابزارهای جانبی مانند مغار، ننون گاز، اسکنه و جدا کننده برای کار با چوب استفاده می باشد. مغار و نون گاز وظیفه بردین الیاف چوبی را بر عهده دارند. در حالی که از اسکنه عموما برای تراش دادن و کندن چوب استفاده می شود. نقش جدا کننده نیز جدا کردن تکه های اضافی دو سر قطعه در پایان کار می باشد.

از دیگر مواد اولیه مصرفی در صنعت خراطی چوب می توان به سریشم، لاک الکل و لاک سلولزی اشاره کرد. که برای پوشش دهی چوب از آن استفاده می شود.

روش های هنر خراطی با چوب

برای خراطی عموما از دو روش کلی استفاده می شود: روش خراطی مرغکی و روش خراطی کاسه ای؛

در روش خراطی مرغکی ( spindle turning) قطعه کار در میان مرغک و نیش ( که به نام لنگه و پله نیز شناخته می شود) قرار می گیرد. نیروی چرخشی با نیش به قطعه منتقل شده و مرغک با فشردن قطعه به سمت نیش از جدا شدن قطعه کار جلوگیری می کند.

روش خراطی کاسه ای برای ساخت وسایل تو خالی مانند کاسه و گلدان مورد استفاده قرار می گیرد. در این نوع محصولات یه ظرف قطعه کار برای خالی شدن باید آزاد باشد. به همین دلیل در دستگاه خراطی به جای نیش، قطعه ابزار دیگری به نام صفحه تراش نصب می شود. یک طرف قطعه کار به صفحه تراش پیچ می خورد و طرف دیگر آن آزاد می ماند.

با این کار بدون نیاز به مرغک، قطعه می تواند بچرخد و به راحتی داخل آن خالی می شود. علاوه بر این به جای صفحه تراش می توان از سه نظام یا چهار نظام برای سوار کردن قطعه کار روی دستگاه استفاده کرد.

چوب های مناسب برای هنر خراطی

انتخاب چوب برای هنرهایی که با چوب سر و کار دارند بسیار مهم می باشد. چوب های مختلف علاوه بر اینکه در رنگ نهایی محصول اثر گذار می باشند از نظر مقاومت و سختی کار با چوب نیز با یک دیگر متفاوت هستند. با این حال می توان با تمام انواع چوب ها هنر خراطی را انجام داد.

اغلب از چوب هایی که نرم هستند و کمی رطوبت در خود دارند برای هنر خراطی استفاده می شود. زیرا انعطاف در چوب به خراطی بهتر آن کمک کرده و محصول نهایی بهتر خواهد بود.

رایج ترین چوب هایی که برای خراطی استفاده می شوند گردو، فوفل، بید، توسکا، گلابی، افرا، زبان گنجشک، چنار، چوب سفید، زیتون، عناب و .. می باشند. نوع چوب مورد استفاده برا ی خراطی ممکن است بر اساس نیاز فرد یا نوع محصول تغییر کند. برای مثال برای بازی گلف عموما از چوب درخت زبان گنجشک استفاده می شود. در حالی که برای ساخت پایه خراطی از چوب درختانی مانند گردو، افرا، سپیدار و .. استفاده می گردد.

لازم به ذکر است که بر اساس جغرافیا و اقلیم مناطق مختلف، ممکن است از چوب های خاصی برای هنر خراطی استفاده شود. برای مثال در ایران شهر درخت کهور و در دزفول درخت جغ وجود دارند که به عنوان درختان بومی شناخته شده.  و می توانند برای ساخت وسایل مختلف و هنر خراطی مورد استفاده قرار بگیرند.

مراحل ساخت محصولات خراطی

به طور کلی برای ساخت محصولات خراطی مراحل زیر انجام می شود:

• انتخاب چوب مناسب با توجه به نوع کاربرد و محصول تولیدی
• براش چوب به وسیله اره نواری و استفاده از رنده برای برش چوب به اندازه مورد نیاز و ساخت وسیله مورد نظر
• بستن چوب بریده شده به دستگاه خراطی و گردن آن که اصطلاحا به آن نیمه کاره در آوردن گفته می شود.
• در صورتی که محصول تو خالی باشد کار نیمه کاره را به وسیله سه نظام به دستگاه خراطی بسته شده و داخل آن خالی می شود.
• تکمیل کار نیمه کاره و پرداخت قسمت های خارجی توسط مغار و سمباده زنی
• کیلر کاری و یا روغن کاری محصول برای عرضه و فروش محصول

آیا خراطی با نجاری متفاوت است؟

بسیاری از مردم ممکن است به اشتباه تصور کنند که هنر خراطی و نجاری معادل یک دیگر می باشند. در حالی که این دو هنر کاملا از یک دیگر مجزا و متفاوت می باشند.

در نجاری، ساخت وسایل  با وصل کردن چوب ها و قطعه های مختلف انجام می شود. در حالی که در هنر خراطی ساخت وسایل با تراشیدن تکه چوب و حجم دهی به آن ساخته می شود.

خراطی چوب به عنوان یک هنر مستقل و بسیار با ارزش شناخته می شود. به گونه ای که بسیاری از کارگاه های مخصوص تنها بر روی کار خراطی با چوب فعالیت می کنند. امروزه از خراطی برای ساختن پایه های مبل و میز، وسایل دستی، چوب بازی گلف، چوب قلیان، وسایل دکورایتو مانند جاشمعی و گلدان استفاده می شود.

انواع محصولات خراطی

همان طور که گفته شد هنر خراطی یک هنر رایج و کاربردی می باشد که می توان از آن در زمینه های مختلف استفاده کرد. هر وسیله چوبی که شکلی متقارن و استوانه یا گردمانند داشته باشد را می توان با کمک هنر خراطی خلق کرد.

اکثر محصولات خراطی شامل موارد زیر می باشد:

• قلیان های چوبی و قسمت های مختلف آن
• وسایل چوبی اسباب بازی مانند فرفره و یویو
• ظروف سرو و پذیرایی مانند انواع کاسه، لیوان، سینی و ..
• وسایل دکورایتو مانند شمعدان و جاشمعی، گلدان
• پایه میز و صندلی
• مجسمه چوبی متقارن
• وسایل کاربردی مانند عصا و وردنه

فروشگاه خراطی آنلاین

شما می توانید انواع محصولات خراطی را از فروشگاه خراطی آنلاین تهیه کنید. دکوکاف به عنوان یکی از بهترین وب سایت های معتبر کشور در زمینه وسایل دکوراتیو و دکوراسیون منزل، انواع محصولات خراطی را فراهم کرده است. شما می توانید در وب سایت دکوکاف انواع وسایل خراطی را بررسی کرده و خریداری نمایید.

لازم به ذکر است تصاویر تمامی محصولات موجود در وب سایت دکوکاف، توسط تیم عکاسی حرفه ای این مجموعه تهیه شده است. در نتیجه می توانید جزئیات کار را از نزدیک و با کیفیت بالا مشاهده کنید. که به خرید مطمئن تر و با کیفیت تر شما کمک خواهد کرد.

وب سایت دکوکاف دارای نماد اعتماد الکترونیکی می باشد که پیگیری هر تراکنشی را از این فروشگاه امکان پذیر می کند. سفارش خود را ثبت کنید و آن را از طریق پست، در هر جای ایران که هستید تحویل بگیرید.